Orhan Gencebay (1944-   )



   Bestekar, ses ve saz sanatçısı, sinema oyuncusu. Asıl adı Orhan Kencebay’dır. 1944 yılında Samsun’da doğdu. Müzik hayatına altı yaşında iken klasik batı müzikçisi Emin Tarakçı’dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. Yedi yaşında bağlama, on iki yaşında tambur çalmayı öğrendi.

   14 yaşında ilk profesyonel bestesini yapan Gencebay, ortaokul ve lise yıllarında Samsun, Edirne ve İstanbul musiki cemiyetlerinde yaylı tambur, THM cemiyetlerinde ise bağlama çaldı. Samsun ve İstanbul'da halk evlerinin kuruculuğunu yaptı. Kendi açtığı müzik dershanelerinde ders verdi.

   1964 yılında TRT Ankara Radyosu sınavına girdi ve yüksek başarıyla kazandı. Fakat usulsüzlük olduğu gerekçesiyle sınav iptal edilince, müzik çalışmalarına ara vererek askere gitti. 1966 yılında TRT İstanbul Radyosu sınavlarına girdi ve kazandı. Aynı yıl, Türkiye çapında yapılan bağlama çalma yarışmasında Arif Sağ ve Cinuçen Tanrıkorur ile birlikte derece aldı. TRT İstanbul Radyosu'nda 10 ay bağlama sanatçılığı yaptı. Kurumun müzikal anlayışının ilerlemeye elverişli ve özgür olmadığı gerekçesiyle 1967 yılında kendi isteği ile ayrıldı.

   TRT'den ayrıldıktan sonra müzik çalışmalarına devam etti. 1967-1968 yıllarında aralarında Muzaffer Akgün, Yıldız Tezcan, Ahmet Sezgin, Şükran Ay ve Nuri Sesigüzel’in de bulunduğu birçok sanatçıya eşlik etti ve 45’lik albümlerinde müzik yönetmenliği yaptı. Albümlerin yanı sıra bazı filmlerde müzik direktörlüğü yaptı. “Hudutların Kanunu”, “Kızılırmak Karakoyun”, “Ana”, “Kuyu” bu filmlerden bir kaçıdır.

   Bu dönemde çeşitli sanatçılar tarafından seslendirilen “Sabır Taşı”, “Sevemedim Karagözlüm”, “Hey Gidi Goca Dünya”, “Bir Zaman Ağlayıp Koştun Peşimden” gibi besteleri sayesinde geniş kitleler tarafından tanınmaya başladı. Ses sanatçısı olarak adını ilk kez "Başa Gelen Çekilirmiş/Sensiz Bahar Geçmiyor" adlı 45'lik plak ile duyurdu. Sonraki yıllarda çıkardığı “Bir Teselli Ver/Yorgun Gözler” plağı ile de Türkiye çapında ün kazandı ve yorumcu kimliği daha da ön plana çıkmaya başladı.

   Bugüne kadar 1000’e yakın beste yapan Orhan Gencebay, 35 sinema filminde oynadı, 90 kadar sinema filminde de müzik direktörü olarak görev yaptı. Bestelerinden yaklaşık 300 kadarını ise yapmış olduğu albüm ve filmlerde seslendirdi.

   Ortakları ile beraber kurduğu plak şirketleri aracılığı ile uzun yıllar boyunca çok sayıda sanatçının albümüne yapımcı, besteci, müzik yönetmeni, aranjör ve icracı olarak da katkı sağlayan sanatçı müzik kariyeri boyunca pek çok ödüle layık görüldü. 1998 yılında Kültür Bakanlığı’nca “Devlet Sanatçısı” unvanı verildi. 1990’da ABD, Mısır ve İsrail'in önde gelen üniversiteleriyle, Hacettepe Üniversitesi'nin ortaklaşa vermiş olduğu Montu Merit Doktorası (Fahri Müzik Doktoru) Ödülü’nü aldı. 2011 yılında Kral Tv Müzik Ödülleri’nde onur ödülüne layık görüldü.

Albümleri:
78’lik:“Meğer Sevmek Pek Yalanmış/Metelik Oyun Havası” (1960), “Yare Pazen Seçemedim/Yeni Yolun Düzleri” (1960), “Ağla Sazım Ağla/Gurbet Elde” (1960)
45’lik: “Meğer Sevmek Pek Yalanmış/Metelik Oyun Havası” (1965), “Yare Pazen Seçemedim/Yeni Yolun Düzleri” (1965), “Neredesin Leylam/Felek Gurbete Attın” (1966), “Ağla Sazım Ağla/Gurbet Elde” (1966), “Fidayda-Mor Koyun/Misket-Topaloğlu-Şekeroğlan” (1967), “Ankara Koşması-Urfa Halay Havası/Arabeks Oyun Havası-Trakya Karşılaması” (1968), “Gönül Bağlarında/Ağlıyorum Yana Yana” (1968), “Yıldız Akşamdan Doğarsın/Urfa Karşılama Havası” (1968), “Kars Oyun Havası/Karşılama” (Arif Sağ ile 1968), “Süpürgesi Yoncadan/Kars Oyun Havası” (Arif Sağ ile 1968), “Konya Kabak Havası/Süpürgesi Yoncadan” (Arif Sağ ile 1968), “Dönüyorum Sana (Selma)/Derdim Dünyadan Büyük” (1968), “Bana Öyle Bakma/Dertlerimi Senden Aldım” (1968), “Meyhaneci Sırdaşım-Gece Mehtabımsın/Felek Ele Geçmiyor ki-Kollarında Uyut Beni” (1968), “Başa Gelen Çekilirmiş/Sensiz Bahar Geçmiyor” (1969), “Her Cefa Beni Buldu/Bağrıma Taş Basım” (1969), “Sevenler Mesut Olmaz/Beni de Allah Yarattı” (1969), “Vicdan Azabı/Ümitsiz Aşk” (1969), “Bir Teselli Ver/Yorgun Gözler” (1971), “Ben Eski Halimle Daha Mesuttum/Hor Görme Garibi” (1971), “Gönül Fırtınası/Severek Ayrılalım” (1971), “Kaderimin Oyunu/Efkar Bastı Gönlümü” (1971), “Tanrıya Feryat/Ümit Şarkısı” (1971), “Ben Sevdim de Ne Oldu/Kabahat Seni Sevende” (1971), “Aşk Pınarı/Hayat Kavgası” (1972), “Sen de Bizdensin/Sev Dedi Gözlerim” (1972), “Benim Dünyam/Sevmiyorum Deme” (1973), “Sen Hayatsın Ben Ömür/Ben Doğarken Ölmüşüm” (1973), “Dertler Benim Olsun/Gönül” (1974), “Boynu Bükük Sevgililer/Uğrunda Bir Ölmek Kaldı” (1974), “Duyun Beni/Aşkımızın Duası” (1975), “Kimi Sarsın Ellerim/Bir Araya Gelemeyiz” (1975), “Batsın Bu Dünya/Sevmenin Zamanı Yok” (1975), “Hatasız Kul Olmaz/Kara Çalı” (1976),  “Yaşamak Bu Değil/Beni Böyle Sev” (1976), “Sarhoşun Biri/Kader Diye Diye” (1976), “Bırakın da Yaşayalım/Geri Dön” (1977), “Çikekeş/Doğan Bir Pişman” (1978), “Ben Topraktan Bir Canım/Dönmeyen Yıllar” (1981)
33’lük, Kaset ve CD: “Batsın Bu Dünya” (1975), “Hatasız Kul Olmaz” (1976), “Sarhoşun Biri” (1976), “Benim Dertlerim” (1978), “Yarabbim” (1979), “Aşkı Ben Yaratmadım” (1980), “Ben Topraktan Bir Canım” (1981), “Kördüğüm” (1981), “Bir Damla Mutluluk” (1982), “Leyla ile Mecnun” (1983), “Dil Yarası” (1984), “Beni Biraz Anlasaydın” (1985), “CennetGözlüm” (1986), “Akma Gözlerimden” (1987), “Emrin Olur” (1988), “Süper Yıldızlar Kervanı” (1988), “Ya Evde Yoksan” (1989), “Utan/Dokunma” (1990), “Hasret Rüzgarı” (1991), “Sen de Haklısın” (1992), “Hayat Devam Ediyor” (1993), “Yalnız Değilsin” (1994), “Gönül Dostu” (1995), “Kiralık Dünya” (1996), “Klasikler/Sizin Seçtikleriniz-1” (1998), “Cevap Ver” (1999), “Klasikler/Sizin Seçtikleriniz-2” (2001), “İdeal Aşk” (2002), “Yürekten Olsun” (2004), “İstanbul Hatırası/Köprüyü Geçmek” (2005), “Yargısız İnfaz” (2006), “Orhan Gencebay Film Müzikleri” (2007), “Berhudar Ol” (2010), “Orhan Gencebay’la Bir Ömür” (2012), “Bedensiz Aşk” (2013)

Filmleri:“Bir Teselli Ver” (1971), “Sev Dedi Gözlerim” (1972), “Ben Doğarken Ölmüşüm” (1973), “Dertler Benim Olsun” (1974), “Batsın Bu Dünya” (1975), “Bir Araya Gelemeyiz” (1975), “Bıktım Her Gün Ölmekten” (1976), “Şoför” (1976), “Hatasız Kul Olmaz” (1977), “Derdim Dünyadan Büyük” (1978), “Çilekeş” (1978), “Aşkı Ben mi Yarattım” (1980), “Vazgeç Gönlüm” (1980), “Yarabbim” (1980), “Feryada Gücüm Yok” (1981), “Bir Yudum Mutluluk” (1982), “Kördüğüm” (1982), “Leyla İle Mecnun” (1982), “Kahır” (1983), “Tahir” (1983), “Zulüm” (1983), “Aşkım Günahımdır” (1984), “Dil Yarası” (1984), “Kaptan” (1984), “Doruk” (1985), “Cennet Gözlüm” (1987), “Küçüksün Yavrum” (1988), “Kan Çiçeği” (1989), “Seni Arıyorum/Sensiz Yaşıyorum” (1989), “Utan” (1990), “İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek” (2004)