Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

TAHTAKÖPRÜ KİLİMİ

YOLBUL (NAVIGATION)

VEZİRKÖPRÜ TAHTAKÖPRÜ KİLİMİ

Dokumacılık Vezirköprü’nün bilinen en eski mesleğidir. İlçenin çeşitli köylerinde gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında bu konuyu destekleyen önemli ölçüde buluntuyla karşılaşılmıştır.Özellikle Adatepe Köyü Tepecik ören yeri sakinleri Tunç Çağı boyunca (M.Ö 3000- M.Ö 1200) yoğun bir şekilde dokumacılıkla uğraşmışlar ve büyük olasılıkla dışsatım da gerçekleştirmişlerdir.

Weaving is one of the oldests profession of Vezirköprü.During the surveys carried out in various villages of the town, important evidences supporting this claim were encountered. Especially the inhabitants of the Adatepe Village Tepecik, engaged in weaving during the Bronze Age (3000 BC - 1200 BC) and most probably they also exported their products. What makes the rugs of Tahtaköprü special is that the colors used here those obtained from madder and plants grown in Vezirköprü. The designs generally inspired from the plants grown in the region.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

عربى
النسيج هو أحد أقدم مهن Vezirköprü. خلال المسوحات التي أجريت في مختلف قرى البلدة ، تم العثور على أدلة مهمة تدعم هذا الادعاء. على وجه الخصوص ، شارك سكان Adatepe Village Tepecik في النسيج خلال العصر البرونزي (3000 قبل الميلاد - 1200 قبل الميلاد) وعلى الأرجح قاموا أيضًا بتصدير منتجاتهم. ما يجعل سجاد Tahtaköprü مميزًا هو الألوان المستخدمة هنا تلك التي تم الحصول عليها من الفوة ، والنباتات المزروعة في Vezirköprü. التصميمات مستوحاة بشكل عام من النباتات المزروعة في المنطقة.

Française
Le tissage est l'une des plus anciennes professions de Vezirköprü. Au cours des enquêtes menées dans divers villages de la ville, des preuves importantes à l'appui de cette affirmation ont été rencontrées. Surtout les habitants du village d'Adatepe Tepecik, engagés dans le tissage à l'âge du bronze (3000 av. Ce qui rend les tapis de Tahtaköprü spéciaux, c'est que les couleurs utilisées ici sont celles obtenues à partir de la garance et des plantes cultivées à Vezirköprü. Les dessins s'inspirent généralement des plantes cultivées dans la région.

Espanol

El tejido es una de las profesiones más antiguas de Vezirköprü. Durante los relevamientos realizados en varios pueblos de la localidad, se encontraron importantes evidencias que sustentan esta afirmación. Especialmente los habitantes de Adatepe Village Tepecik, se dedicaron al tejido durante la Edad del Bronce (3000 aC - 1200 aC) y muy probablemente también exportaron sus productos. Lo que hace que las alfombras de Tahtaköprü sean especiales es que los colores utilizados aquí son los obtenidos de la madder y las plantas cultivadas en Vezirköprü. Los diseños generalmente se inspiran en las plantas cultivadas en la región.
Pусский

Ткачество - одна из старейших профессий Везиркёпрю. В ходе исследований, проведенных в различных деревнях города, были обнаружены важные доказательства, подтверждающие это утверждение. Особенно жители деревни Адатепе Тепецик, занимавшиеся ткачеством в бронзовом веке (3000 г. до н.э. - 1200 г. до н.э.), и, скорее всего, они также экспортировали свою продукцию. Особенность ковров Tahtaköprü заключается в том, что здесь используются цвета, полученные из марены и растений, выращенных в Везиркёпрю. Дизайн обычно вдохновлен растениями, выращенными в этом регионе.

Vezirköprü kilimleri iki temel motif üzerine kuruludur. Bunlardan biri hatların arasına çoğunlukla boynuz ve çengel motiflerinin dizildiği tarzdır. Diğeri ise tüm Türkmen kilimlerinde gözlenen eli belinde, çengel, boynuz, saç örgüsü motifleriyle bezeli zengin tarzdır. Önceleri yalnızca kök boya kullanılan dokumalarda artık sentetik boyalar kullanılmaktadır. Kırmızı tonların ağır bastığı dokumalarda çivit mavi, turuncu, siyah ve az miktarda yeşil de kullanılmaktaydı. Koyun yününün yanında keçi kılının da kullanıldığı Vezirköprü dokuma kültüründe, daha çok boya kullanılmadan kılın kendi rengiyle dokunan ve siyah zemin üzerine beyaz yolların işlendiği yer yaygısı ‘çöpür kilim’ adını almaktadır.

Tahtaköprü’nün kilimlerini özel yapan şey burada kullanılan renklerin kök boyalardan ve Vezirköprü’de yetişen bitkilerden elde edilen renklerin kullanılmasıyla yapılmasıdır. Burada kullanılan desenler isimlerini genel olarak yörede yetişen bitkilerden alırlar. Örnek olarak ‘topalca, garabel, sandık, çoban iliği, etlik, koram, sızı..’ gibi desen isimlerini verebiliriz. Yapılan bu dokumalar çeyiz hazırlarken, misafir odalarında, evlerde, tarlaya giderken yemek koymak için ya da çocuk taşımak için kullanılıyordu.Vezirköprü kilimleri iki temel motiflendirme üzerine kuruludur. Birincisi klasik Vezirköprü tarzı dokuma diyebileceğimiz dikine hatların arasına çoğunlukla boynuz ve çengel motiflerinin dizildiği tarzdır. Diğeri ise tüm Türkmen kilimlerinde gözlenen eli belinde, çengel, boynuz, saç örgüsü motifleriyle bezeli zengin tarzdır. Önceleri yalnızca kök boyalar kullanılırken artık sentetik boyalar da kullanılmaktadır. Eski zamanlarda ipler ve iplerin renkleri yöre halkı tarafından üretilirken, şimdilerde hazır olarak üretim yerlerine gelir. Kullanılan ipler genel olarak koyun yününden elde edilen iplerdir. Sıcak tutuyor olmaları görüntülerinin yanında önemli yer teşkil eder. Kilim dokuması yaparken küçüleme, çözgü, dokuma tezgahı, kirkit gibi malzemeler ve araçlar kullanılır.Üretim genellikle münferit olarak yapılır. Koyun yününden elde edilen, hazır halde satılan yün iplikler (eskiden kendileri hazırladıkları yün iplikler eğrilip boyanırmış) çözgü yapılarak dokuma tezgahlarına takılmasıyla dokuma işleminin ilk aşaması yapılmaktadır. Dokuma tezgahı bölümleri yöresel isim olarak; mazı, kücü, vargel, kol bölümlerinden oluşmaktadır. Vargel yardımıyla (çözgülerin arasını açan sopa) çözgüleri arasında geçen mönük (yün ipinin çözgülerin arasından kolay geçmesi için el üzerinde dolanmış ipin üzeri sarılarak oluşturulan bir nevi yumak) çözgüleri arasına geçirilerek kirkit ile sıkıştırılır. Kilimlerde uygulanan motifler doğada kullanılan eşyalardan esinlenerek isimlendirildiği görülmektedir. Örneğin ‘kençe’ motifi adını yöresel bitki olan kençe bitkisinden aldığı söylenmektedir. Uygulanan renkler genelde dört renktir; kençe rengi(sarıya dönük turuncu), gök(lacivert), sarı(açık kırmızı), beyaz dönüşümlü olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Heybe ve torba kenarları parmaklarla örülen (dört el motifi) sicimle süslenmektedir. Tahtaköprü kiliminde kullanılan desenlerin ve motiflerin yöresel olarak sandık motifi, çoban iliği, topalca, çubuk, kudret nakışı, göbek nakışı, kençeli, arpa dikişi, mönük isimlerini alır. Elde edilen dokumalar heybe, öynük, kilim olarak kullanılır.

Vezirköprü Tahtaköprü kiliminin, ayırt edici özellikleri yöre insanının kültür ve tarihi geçmişine dayanmaktadır. Vezirköprü Tahtaköprü kilimi sahip olduğu özelliklerin ortaya çıkması için üretim halk eğitimin açtığı kurslar sayesinde devam etmektedir.