Çarşamba’nın sembolü ve Türkiye’nin en uzun köprüsü olan Yeşilırmak Köprüsü 1890’lardan bu yana iki yakayı birbirine bağlıyor.

Tarihi milattan önce 4000’li yıllara dayanan Çarşamba ilçesinin ortasından geçiyor Yeşilırmak. Yeşilırmak’ın iki yakasına yayılmış olan Çarşamba’da 1890 yılına kadar ulaşım kayıklarla sağlanıyordu. Halk dilinde “öte geçe-beri geçe” olarak adlandırılan yakaları büyük kayıklar bir araya getiriyordu. Özellikle Şubat ve Haziran ayları arasında suların yükselmesiyle birlikte kolaylaşan ulaşım, karşıya geçirilecek hayvanı olanlara ise aynı nispette güçlük getiriyordu. Zaman zaman can ve mal kayıplarına sebep olan bu zorlu durumun giderilmesi için radikal bir harekete ihtiyaç duyuluyordu.

İki yaka buluşuyor

Çarşambalının beklediği bu hareket nihayet 1890 yılında gerçekleşti. İki yakanın buluşturulması amacıyla yapılan tahta köprü, ilçenin geleceğine şekil veren etkenlerden birisi haline geldi. “Çarşamba Araştırmaları” adlı kitapta 1313 tarihli Trabzon Vilayet Salnamesi’nin ahşap ve cesim bir köprüden bahsettiği yazıyor. Dayanıklı olmadığı için sık sık yeniden inşa edilen köprüye 1914 yılı itibariyle 45 kuruş geçiş ücreti uygulanıyor. Köprü geçişlerinden elde edilen gelir ise Muvazene-i Hususiye’ye aktarılıyor.

Atatürk’ün talimatıyla ikinci köprünün yapımına başlanıyor

Çarşamba’nın bu ilk köprüsü, yetersizliği sebebiyle fayda vermiyor. Tahta köprünün yetersizliği Cumhuriyet döneminde gerçekleşecek ikinci hareketin zeminini oluşturuyor. Çarşamba Belediye Başkanı Hüseyin Dündar’ın aktardığına göre, bu ikinci hareketi Mustafa Kemal Atatürk başlatıyor. Atatürk, 1930 yılındaki Samsun gezisinde Çarşamba’ya modern bir köprünün kazandırılması için zemin etüdünün yapılmasına onay veriyor.

Türkiye’nin en uzun köprüsü

Türk mühendisleri ve işçileri tarafından 1931 yılında yapımı tamamlanan Yeşilırmak Köprüsü Türkiye’nin en uzun köprüsü unvanına da sahip oluyor. 10 gözlü, 12 ayaklı ve 270 metre uzunluğundaki köprü, 252 bin 963 liraya mal oluyor. Tarihi köprü, sanatsal bir değeri olmamasına karşın, Cumhuriyet’in 10. yılında teknoloji yönünden övgüye değer bir eser olarak kabul ediliyor. Set ve barajların yapılması sayesinde de yıllarca sel felaketleriyle boğuşan Çarşamba halkı rahat bir nefes alıyor. Böylece “Çarşamba’yı Sel Aldı” türküsü dillerde o günlere ait bir hatıra olarak kalıyor.

“Çarşamba Araştırmaları” adlı kitapta Prof. Dr. Nedim İpek, köprüye ilişkin olarak şunları yazıyor: “Köprü yok iken kasaba ahalisi karşı yaka, öte yaka tanımlamalarıyla birbirlerini ötekileştirmekteydiler. Belki de köprü, karşı yaka ismiyle birbirine karşı olan toplumu tekrar bir araya getirip kaynaştırmayı amaç edinmiştir.”

Çarşamba’nın Sembolü

Yeşilırmak Köprüsü geçen zamana rağmen önemini her zaman korudu. 1934-1970 yılları arasında Çarşamba’nın bütün araç trafiğini karşıladı. Ancak köprünün araçlardan kurtulup sadece yayalara açılması 2007 yılını buldu.

Yine de Yeşilırmak Köprüsü’ndeki gelişmeler bununla sınırlı kalmadı. Estetik değer kazanması için köprüde bazı restorasyon çalışmaları yapıldı. Hüseyin Dündar, 2008 yılında yaptıkları değişikliklerin köprünün mimari bir kimlik kazanmasına ve Çarşamba’nın sembolü olmasına yönelik olduğunu söylüyor. Köprü üzerindeki dolgu, kum ve kaplamaların kaldırıldığını ve yapılan düzenlemelerle köprünün günümüzdeki halini aldığını belirten Dündar, “Bu çok memnuniyetle karşılandı” diye de ekliyor.

Günümüzde Yeşilırmak Köprüsü Çarşamba’nın sembolleri arasında ve Çarşamba Belediyesi’nin ambleminde de kendine yer bulmuş durumdadır. Çarşamba’da yaşayan herkesin anılarının olduğu tarihi köprü, gelecekte de önemini koruyacak gibi gözüküyor.
Yazı için kaynak: Gençifade dergisi
http://gencifade.omu.edu.tr/carsambanin-tarihi-sembolu-yesilirmak-koprusu/

Carsamba was located in the two sides of Yesilirmak and until 1890, transportation was provided by the boats in the town. The town has been divided into two parts, and due to the rise of the river, especially between February and June months, passing through it endangered the life of the people. The first wooden bridge was built in 1890 on the river, however since it could not meet the demands, in 1931, with the order of Ataturk, a new bridge was constructed on the river. With a length of 231 meters, the bridge was the longest of that time and though the bridge had no architectural value, it was represented as the power of the youth Turkish Republic. In 2007, with the opening of new ones, the old bridge was reconstructed and converted to a pedestrian bridge. Besides the means of transportation, the bridge brought together both sides of the river as well. Before the bridge, people living in the two sides of the river used to otherise each other. However, bridge combined the citizens as well.

عربى
تاريخيا ، تقع تشارسامبا على جانبي Yeşilırmak وحتى عام 1890 تم توفير النقل بواسطة القوارب في المدينة. تم تقسيم المدينة إلى قسمين ، وبسبب ارتفاع منسوب النهر خاصة بين فبراير ويونيو ، فقد عرّض حياة الناس للخطر ، حيث تم بناء أول جسر خشبي عام 1890 على النهر ، إلا أنه لم يستطع تلبية مطالب ، في عام 1931 بأمر من أتاتورك ، جسر جديد شيد على النهر. مع خط طول 231 مترًا ، كان الجسر هو الأطول في ذلك الوقت ، وعلى الرغم من عدم وجود قيمة معمارية للجسر ، تمثل قوة الجمهورية التركية الشبابية. في عام 2007 مع افتتاح الجسر الجديد ، أعيد بناء الجسر القديم وتحويله إلى جسر للمشاة.
  إلى جانب وسيلة النقل ، جمع الجسر بين جانبي النهر أيضًا. قبل الجسر ، اعتاد الناس الذين يعيشون على ضفتي النهر أن يباعدوا عن بعضهم البعض. ومع ذلك ، فقد جمع الجسر بين المواطنين أيضًا.

Française
Çarşamba était historiquement situé des deux côtés de Yeşilırmak et jusqu'en 1890, le transport était assuré par des bateaux dans la ville. La ville a été divisée en deux parties, et en raison de la montée de la rivière surtout entre février et juin en passant par elle a mis en danger la vie des gens. Le premier pont en bois construit en 1890 sur la rivière, cependant comme il ne pouvait pas rencontrer le exige, en 1931 avec la commande d'Atatürk, un nouveau pont construit sur la rivière. Avec une longueur de 231 mètres, le pont était le plus long de cette époque et bien que le pont n'ait aucune valeur architecturale, il a été représenté comme le pouvoir de la jeune République turque. En 2007, avec l'ouverture de nouveaux, l'ancien pont a été reconstruit et transformé en pont piétonnier.

Outre le moyen de transport, le pont reliait également les deux rives de la rivière. Avant le pont, les habitants des deux rives de la rivière s'entraidaient. Cependant, le pont combinait également les citoyens.

Espanol
Históricamente, Çarşamba se ha ubicado en los dos lados de Yeşilırmak y hasta 1890 el transporte fue proporcionado por barcos en la ciudad. La ciudad se ha dividido en dos partes, y debido a la crecida del río, especialmente entre febrero y junio, su paso puso en peligro la vida de la gente. El primer puente de madera construido en 1890 sobre el río, sin embargo, ya que no podía cumplir con exige, en 1931 con la orden de Atatürk, un nuevo puente construido sobre el río. Con una longitud de 231 metros, el puente fue el más largo de ese tiempo y, aunque el puente no tenía valor arquitectónico, se representó como el poder de la joven República Turca. En 2007, con la inauguración de otros nuevos, el antiguo puente ha sido reconstruido y convertido en un puente peatonal.

Además del medio de transporte, el puente unía también ambos lados del río. Antes del puente, las personas que vivían en los dos lados del río solían intercambiarse. Sin embargo, el puente también combinó a los ciudadanos.

Pусский
Каршамба исторически находился по обе стороны от Ешилирмака, и до 1890 года транспорт в городе осуществлялся на лодках. Город был разделен на две части, и из-за подъема реки, особенно в период с февраля по июнь, проходящей через нее, подвергалась опасности жизнь людей. Первый деревянный мост, построенный в 1890 году на реке, однако, поскольку он не мог встретить требует, чтобы в 1931 году по приказу Ататюрка был построен новый мост на реке. Длиной 231 метр, мост был самым длинным в то время, и хотя мост не имел архитектурной ценности, он представлял собой силу молодой Турецкой Республики. В 2007 году с открытием новых старый мост реконструировали и переоборудовали в пешеходный.
Помимо транспортного средства, мост также соединил обе стороны реки. До моста люди, живущие по обе стороны реки, привыкли друг к другу относиться. Однако мост объединил и горожан.