Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Atatürk'le Samsuna Çıkanlar

ATATÜRK'LE SAMSUN'A ÇIKANLAR:

1. Kurmay Albay Refet Bey (BELE) (3. Kolordu Komutanı):
1881 yılında İstanbul'da doğdu. 1898 yılında Harbiye Mektebi’ni piyade teğmen rütbesiyle bitirdi. 3. Ordu Komutanlığı emrinde 65. ve 67. Alaylarda, 107. Redif Alayı’nda ve Selanik Merkez Jandarma Taburu’nun Vodine Bölüğü’nde görev yaptı. 1903 yılında üsteğmen, 1906 yılında yüzbaşı oldu. 1909 yılında Harp Akademisi’ne girdi. Üçüncü sınıf öğrencisi iken Trablusgarp ile Balkan Savaşı’na katıldı ve Genel Karargâh Kur­may Subaylığı görevinde bulundu. 1913’te binbaşı oldu. Birinci Dünya Savaşı (1914-18) se­ferberliğinde 4. Ordu Haber Alma Şubesi Müdürü olarak görev yaptı. 1915 tarihinde yarbaylığa yükseltilerek 10. Tümen Komutanlığı’na verildi, ardından 3. Tümen Komutanı olarak görevlendirildi. Kudüs Menzil Müfettişi iken savaştaki başarılarından dolayı 1916’da albaylığa yükseltildi ve 53.Tümen Komutanlığı’na atandı. 1917’de 22. Kolordu Komutan Vekili, arkasından asaleten Kolordu Komutanı oldu. 1918 yılında da Jandarma Genel Komutan­lığı’na getirildi.

19 Mayıs 1919’da, 3. Kolor­du Komutanı olarak Mustafa Ke­mal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Amasya Genelgesi’ni imzalayanlar arasında yer aldı. Erzurum ve Sivas Kongrelerine katıldı. Kurtuluş Savaşı süresince Aydın Kuva-i Milliye Komutanlığı, Güney Cephesi Komutanlığı, Dahiliye Vekilliği ve Milli Müdafaa Vekilliği görevlerinde bulundu. I. Dönem TBMM’de İzmir Milletvekili olarak görev yaptı. İstiklâl Savaşı’nın kri­tik dönemlerinde malzeme ve insan gücü gibi ihtiyaç duyulan kaynakların istenen zamanda ve istenen yerde sağlanması ile ilgili büyük katkıları oldu. Bazı ayaklanmaların bastırılmasında önemli görevler üstlendi.Savaşta gösterdiği başarılar nedeniyle 1921’de rütbesi mirlivalığa yükseltildi.

Büyük Zafer­’den sonra kendisine, Doğu Trakya’yı Meclis adına teslim alma ve saltanatın kaldırılması hakkındaki kararların uygulanması görevleri verildi. İkinci dönem TBMM’ye İstanbul milletvekili olarak seçildi. Yapmış olduğu görevler sona erince Trakya Komutanlığı’na atandı. Bu komutanlığın 1923 yılında kaldırılması sonrasında meclisteki görevine geri döndü. Cumhuriyetin ilanından sonra kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurucuları arasında yer aldı. Fırka­nın 1925 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla kapatılması üzerine yasama görevini bağımsız olarak sürdürdü. 1926 yılında meydana gelen İzmir Suikastı kapsamında açılan davada yargılandı ve beraat etti. Bu yargılamadan sonra mil­letvekilliğinden istifa etti ve kendi isteğiyle askerlikten emekliye ayrıldı. 1935 yılına kadar politikadan uzak kaldı. 1939 ve 1946 yıllarında yeniden İstanbul Milletvekili seçi­ldi ve TBMM'deki yerini 1950 yılına kadar ko­rudu. 1950 yılında atandığı Beyrut’taki Birleş­miş Milletler Ortadoğu Filistin Mültecileri­ne Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNR-WA)’nın Türkiye Delegeliği görevini 1961 yılına kadar sürdürdü. 1963 yılında vefat etti.


2. Kurmay Albay Mehmet Kazım Bey (DİRİK) (Müfettişlik Kurmay Başkanı):

1880'de Manastır'da doğdu.
1899 yılında Harp Okulu’ndan teğmen rütbesi ile mezun oldu. İlk subaylık yılları Rumeli'de geçti. 3. Ordu 5. Nişancı Taburunda, 20. Piyade Alayı ve 5. Tümen Karargahı’nda görev yaptı. Selanik Bölge Komutanlığı Karargahı’nda, Selanik Mıntıka Kumandanlığı Yaveri ve Mühümme Katibi olarak vazifesine devam etti. 1906 yılında İşkodra’da İttihat ve Terakki’nin kurulmasına katkıda bulundu ve Tuz ilçesi Kaymakamlığı görevini yürüttü. 1909 yılında Harp Akademisi’ne girdi ve 1912 yılında Kurmay Yüzbaşı olarak mezun oldu. Makedonya'da, Balkanlar'da, Çatalca'da savaştı. Birinci Dünya Savaşı başlayınca merkezi Şam’da bulunan 4. Ordu Menzil Müfettişliği’ne atandı. 1916 yılında albay rütbesine yükseldikten sonra yine aynı bölgede bulunan 43, 7, 56 ve 49. tümenlerin komutanlıklarını yaptı. 1918’de Doğu Ordusu Menzil Müfettişliği’ne atandı. Ekim 1918’de İstanbul’a döndü.

19 Mayıs 1919’da 9. Ordu Müfettişliği Kurmay Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. 1919 yılında Erzurum Müstahkem Mevki Komutanlığı’na atandı. Bu görev süresince Erzurum Vali Vekilliği ve 15’inci Kolordu Komutan Vekilliği hizmetlerini de yerine getirdi 1920 yılında TBMM Tiflis Fevkalade Mümessilliği’ne atandı. Bu görevi sırasında, 1921 yılında Batum Valiliği’ni ilan etti ve 28 Mart 1921 tarihine kadar Batum Askeri Valiliği görevini yaptı. Mayıs 1921'de Batı Cephesi Komutanlığı emrine verildi, Batı Anadolu Menzil Müfettişliği’ne atandı ve 15 Haziran 1921'de de kendisine Kolordu Komutanı yetkisi verildi. Sakarya Savaşı ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi sırasında ordunun ihtiyaçlarının karşılanması için büyük çabalar sarf etti. 1922 yılında Millî Savunma Bakanlığı Sevkiyat ve Nakliyat Genel Müdürü oldu. Generalliğe terfi ettikten sonra 1923 yılında Siirt’te bulunan 2’nci Tümen Komutanlığına atandı. Bu görevine ek olarak 1924 yılında Bitlis vali vekilliği görevine başladı. 1925 yılında da asaleten Bitlis Valiliğine atandı. 1926 yılında İzmir valisi olarak görev yaptı. Bu görevi sırasında Atatürk’e yapılması düşünülen suikastın önlenmesinde ve suçluların yakalanmasında önemli rol oynadı. 1928'de korgeneral rütbesiyle askerlikten emekliye ayrıldı. 1935 yılında merkezi Edirne'de bulunan İkinci (Trakya) Umumî Müfettişliği'ne atandı. Bu görevini vefat ettiği 1941 yılına kadar sürdürdü. 


3. Dr. Albay İbrahim Talî Bey (ÖNGÖREN) (Müfettişlik Sağlık Başkanı):

1875 yılında İstanbul'da doğdu.
1893 yılında Askeri Tıbbiye Mektebi’nden Yüzbaşı rütbesi ile mezun oldu. Haydarpaşa Hastanesi’nde staj yaptıktan sonra Humbarahane Hastanesi’ne tayin oldu. 1896’daoperatörlük unvanını aldı. 1909’da 40’ncı Hudeybe Tümeni Baştabipliği’ne atandı. 1911 yılında Trablusgarp Savaşı’na askeri hekim olarak katıldı ve burada Mustafa Kemal Paşa ile dost oldu. 1912’de İstanbul’a döndü sonrasında Balkan Savaşı’na katıldı. 10’ncu Kolordu Baştabipliği görevinden sonra Harbiye Nezareti Sağlık Dairesi 4’ncü Şube Müdürlüğü görevini yürüttü. Bu görevi sırasında Van, Ankara ve Kayseri’de görülen “Lekeli Tifo” salgını ile mücadele etti. Mayıs 1915’te 2’nci Ordu Sağlık Dairesi Başkanı olarak Çanakkale’ye gönderildi, Seddülbahir’de savaşa katıldı. Ardından 2’nci Ordu’nun Diyarbakır’a nakledilmesi ile birlikte kendisi de Diyarbakır’a geçti. 1917 yılında Doğu Orduları Grubu Sağlık Müfettişi olarak Elazığ’a, Mart 1918’de ise Yıldırım Orduları Grubu Sağlık Müfettişi olarak Filistin’e gönderildi. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra Harbiye Nezareti Sağlık Dairesi 2’nci Başkanlığına getirildi. 

19 Mayıs 1919’da 9’ncu Ordu Müfettişliği Sağlık Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Haziran 1920’de Doğu Cephesi Sağlık Başkanlığı’na getirildi. Ankara Hükümeti’nin Moskova’ya gönderdiği heyette yer aldı. Mayıs 1921’de Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı’na getirildi. 1921-1923 yılları arasında Batum Başkonsolosluğu yaptı. Bu süre zarfında Rusya’dan alınan silah ve cephanenin Batum üzerinden Anadolu’ya nakledilmesinde önemli rol aldı. Cumhuriyet kurulduktan sonra Dışişleri Bakanlığı Siyasi Danışmanlığı görevi verildi. 1924’te Varşova büyükelçisi olarak atandı. TBMM’nin 2’nci dönem ara seçiminde Diyarbakır milletvekili seçildi. Güneydoğu illerinde daha güçlü bir yönetimin kurulması için 1927’de çıkan bir kanun ile oluşturulan 1. Umumi Müfettişlik görevine atandı 5 yıl bu görevini sürdürdü. 1932’de İstanbul’dan milletvekili seçilince bu görevinden ayrıldı. TBMM’de beş dönem Diyarbakır, birer dönem de İstanbul ve Elazığ Milletvekilliği yapan Öngören, 1952’de vefat etti. 


4. Kurmay Yarbay Mehmet Arif Bey (Kurmay Başkan Yardımcısı):

1882 yılında Adana'da doğdu. 1902 yılında Harp Okulu'nu, 1905 yılında da Harp Akademisi'ni bitirdi. 1909-1911 yılları arasında Almanya'da mesleki eğitim ve öğrenim gördü. Balkan ve Çanakkale Savaşı'na katıldı.
19 Mayıs 1919’da 9’uncu Ordu Müfettişliği Kurmay 2’nci Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Nisan 1920 tarihinde 11. Tümen komutanı oldu.Pozantı Kuşatmasında ve Düzce Ayaklanmasının bastırılmasında görev aldı. 1921 yılında Miralay rütbesine terfi etti. Birinci ve İkinci İnönü Muharebesi'ne katıldı. 3. Grup Komutanı olarak Kütahya-Eskişehir Muharebelerinde görev aldı. Ancak bu muharebelerde yapmış olduğu ciddi hatalar nedeniyle İsmet Paşa tarafından görevinden alındı ve kendisine Başkomutanlık Genel Sekreterliği görevi verildi. 1922 yılında 3’ncü Kolordu Komutanlığı’na atandı ancak daha sonra açığa alındı. 1923 yılında Eskişehir milletvekili olarak 2. TBMM'ye katıldı. İzmir suikastı davasında yargılandı ve mahkeme tarafından suçlu bulundu. 1926 yılında da bu suçu nedeniyle idam edildi.


5. Kurmay Binbaşı Hüsrev Bey (GEREDE) (Karargâh Erkan-ı Harbiyesi İstihbarat ve Siyasiyat Şubesi Müdürü):

1886 yılında Edirne’de doğdu. 1908 yılında Harp Akademisi’nden Kurmay Yüzbaşı rütbesi ile mezun oldu. 1912-1918 yılları arasında VII. Tümen Kurmay Başkanlığı, Trakya Tahdîd-i Hudut üyeliği, Atina Askerî Ateşeliği, 1. Kafkas Kolordusu Kurmay Başkanlığı, 25. Kolordu Kurmay Başkanlığı ve Karargâh-ı Umumi 2. Haber Alma Şubesi Subaylığı görevlerini yürüttü.

19 Mayıs 1919’da 9. Ordu Müfettişliği Kurmay Heyetinde istihbarat ve siyasi şube müdürü olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Havza ve Amasya genelgelerinin hazırlanmasında görev aldı. Erzurum ve Sivas Kongresi sırasında Heyet-i Temsiliye Başkâtipliği görevini yürüttü. Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Trabzon milletvekilliği yaptı. Meclis kapatılınca Ankara’ya geçti ve TBMM’de Trabzon milletvekilliğini sürdürdü. Nisan 1920’de çıkan Bolu ayaklanmasının bastırılmasında görev aldı. Cumhuriyet döneminde askerlikten ayrıldı ve Budapeşte, Sofya, Tahran, Tokyo, Berlin ve Rio de Janeiro Büyükelçilikleri görevinde bulundu. 1962 yılında vefat etti.


6. Topçu Binbaşı Kemal Bey (DOĞAN) (Müfettişlik Topçu Komutanı):

1879 yılında Üsküp’te doğdu. 1897 yılında Topçu Harbiyesi’ne girdi ve 1900 yılında üsteğmen rütbesi ile mezun olarak Edirne bulunan 2. Ordu 2.Topçu Tümenine tayin edildi. Daha sonra 1909 yılına kadar Topçu Alayı 7. Bölge 5. Batarya Komutanlığı, 9.Topçu Alayı 5. Batarya Komutanlığı, Seri Ateşli Krup Dağ Bataryası Komutanlığı ve 7. Sahra Topçu Alayı 5.Batarya Komutanlığında görev yaptı. 1909 yılında Harekat Ordusu’nda görev aldı. 1910 yılında İstanbul’da bulunan 5. Topçu Alayı 6. Batarya Komutanlığına, 1911 yılında ise Topçu Okulu 2’nci Bölük Komutanlığına atandı. Aynı yıl Mustafa Kemal ile birlikte Bingazi’ye geçti, bir süre sonra Balkan Savaşı’nın başlaması ile birlikte Doğu Ordusu Cephane Komutanlığına atandı. Birinci Dünya Savaşı başlayınca ilk olarak 3. Tümen Topçu Alayı 4’ncü Tabur Komutanlığına atandı. Daha sonra sırasıyla, Irak’ta 24. Sahra Alay 1. Tabur Komutanlığı, 51. Tümen Topçu Alay Komutanlığı, Irak İslam Ordusu Topçu Komutanlığı ve 18’nci Kolordu Topçu Komutanlığına tayin edildi. Irak Cephesi’nde katıldığı Kut-ül Amare savaşında yaralandı. 1918 yılında İslam Ordusu Topçu Müfettişliğine atandı.

19 Mayıs 1919’da 9’ncu Ordu Topçu Müfettişliği görevi ile Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Sivas Kongresi hazırlıklarını tamamladıktan sonra Mustafa Kemal Paşa, Kemal Bey’e “Kozanoğlu Doğan Bey” takma adını vererek kendisini bölgeyi Fransızlardan temizlemek üzere Kilikya Kuva-i Milliye Kumandanı olarak görevlendirdi. 1921’de Koçgiri ve 1922’de Pontus ayaklanmalarının bastırılmasında görev aldı. Ağustos 1922’de Büyük Taarruz’a 1’nci Ordu Topçu Müfettişi olarak katıldı. Cumhuriyet döneminde 1923-1927 yılları arasında Topçu Atış Okulu Müdürlüğü, 1927-1928 yılları arasında 2. Ordu Topçu Mütehassıslığı, 1928-1932 yılları arasında 16. Tümen Topçu Bölge Komutanlığı, 1932 yılında Erzurum Müstahkem Mevki Komutanlığı, 1935 yılında Kırklareli’nde 46. Tümen Komutanlığı, 1937 yılında Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı, 1938 yılında 2. Kolordu Komutanlığı ve 1940 yılında 3. Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulunduktan sonra 1941 yılında emekli oldu. 6. Dönem TBMM’ye Ağrı Milletvekili, 7 ve 8. Dönem TBMM’ye ise Kırklareli Milletvekili olarak seçildi. 20 Kasım 1951 yılında vefat etti.


7. Doktor Binbaşı İbrahim Refik Bey (SAYDAM) (Sağlık Başkan Yardımcısı):

1881'de İstanbul'da doğdu. 1905 yılında Tabip Yüzbaşı rütbesi ile Askeri Tıbbiye'den mezun oldu. Üç yıl Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde çalıştıktan sonra girdiği imtihanı kazanarak 1910 yılında eğitim için Almanya’ya gitti. Balkan Savaşı başlayınca ülkeye geri döndü. Antalya Redif Tümeni 2. Seyyar Hastanesi’nde görev alarak 18’nci Kolordu ile birlikte cepheye hareket etti. Çatalca hattında askerlerde görülen başta kolera olmak üzere bulaşıcı hastalıklarla mücadele etti. 1914’te Sahra genel sağlık müfettiş muavinliğine atandı. Bu görevi sırasında bakteriyoloji enstitüsünü örgütledi ve tifo, dizanteri, veba ve kolera aşıları ile tetanoz ve dizanteri serumlarının burada üretilmesini sağladı. Tifüse karşı hazırladığı aşı tıp literatürüne girdi.

1919'da 9. Ordu Sağlık Müfettiş Muavinliği görevi ile Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samun'a çıktı. Erzurum ve Sivaş kongrelerine katıldı. 1920 yılında TBMM'ye Doğubayazıt milletvekili olarak seçildi. Aynı zamanda Millî Savunma Vekaleti'ne bağlı Sıhhiye Dairesi Başkanı olarak görev yaptı. TBMM'nin II. döneminden itibaren İstanbul mebusu olarak görev yaptı. 10 Mart 1921 tarihinde TBMM tarafından Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekilliği görevine seçildi. Bu görevini 20 Aralık 1921 tarihine kadar sürdürdü. Cumhuriyet'in ilanından sonra 1. İsmet Paşa Hükümeti'nde Sağlık Bakanı olarak görevlendirildi. Bu görevini 2. İsmet Paşa Hükümeti'ndede 21 Kasım 1924 tarihine kadar sürdürdü. 4 Mart 1925 tarihinde 3. İsmet Paşa Hükümeti'nde yeniden Sağlık Bakanlığı görevine atandı ve 25 Ekim 1937 tarihine kadar bu görevde kaldı. 1931-1938 yılları arasında zaman zaman Millî Eğitim ve Maliye Bakanlıklarına da vekalet etti. Atatürk'ün ölümünden sonra İçişleri Bakanlığı, CHP Genel Sekreterliği, Kızılay KBaşkanlığı ve 1939 yılının Ocak ayından 1942 yılındaki ölümüne kadar Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yaptı.


8. Piyade Yüzbaşı Cevat Abbas (GÜRER) (Müfettişlik Baş Yaveri)
:
1887'de Niş’de doğdu. 1908 yılında Piyade Teğmen olarak Harp Okulu’ndan mezun oldu. 3. Ordu emrine verildi. 19. Alay’da görevli olarak Preşova, Kumonava, Koçana ve Köprülü'de bulundu. 1910 yılında Selanik İhtiyat Zabit Namzedi Talimgâhı’nda görevlendirildi. 1911 yılında Takip Taburu’yla Selanik ili sınırları içinde eşkiya takibinde görev aldı. Yılın sonunda 37. Alay Yaverliği’ne atandı. 1913 yılında inzibat subayı olarak İstanbul Merkez Komutanlığı emrine atandı. I. Dünya Savaşı döneminde İhtiyat Zabit Talimgâhı’nda ek görev olarak bölük komutanlığı yaptı. 1915 yılında Anafartalar Grubu Kurmayı’na verildi. 1916 yılında yüzbaşı oldu. 16. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa’nın yaverliğine tayin edildi. Savaş süresince yaver olarak Mustafa Kemal Paşa'nın maiyetinde bulundu. Mütarekeden sonra Yıldırım Ordular Grubu'nun lav edilmesi üzerine Harbiye Nezareti emrine verilen Mustafa Kemal Paşa ile birlikte 1918’de İstanbul'a geldi.

19 Mayıs 1919’da 9. Ordu Müfettişliği Baş Yaveri görevi ile Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun'a çıktı.Amasya Genelgesi'ni kaleme aldı. Mustafa Kemal Paşa’nın askerlikten istifası üzerine Erzurum Müstahkem Mevki Komutanlığı emrine atandı. Sivas Kongrei'nden sonra da Heyet-i Temsiliye Başkatipliği’ne getirildi. İstanbul Mebusan Meclisi’nin son döneminde Bolu milletvekili oldu. Meclis feshedildikten sonra Ankara’ya dönerek 5 Temmuz 1920’de T.B.M.M. Genel Kurulu’na Bolu milletvekili olarak katıldı. Aynı yılın 17 Temmuz’unda Yozgat ve yöresindeki ayaklanmaların bastırılmasında görevlendirildi. 20 Ekim 1920’de özel görevle Bulgaristan'a gönderildi. Görevinde başarılı olması dolayısıyla 1921 yılı sonuna kadar Sofya'da Ankara Hükümeti’nin temsilcisi olarak görev yaptı. 1922 yılında yeniden Meclis’e katıldı ve 1939 yılına kadar milletvekili olarak yasama görevini sürdürdü. 1942 yılında vefat etti.


9. Kd. Yüzbaşı Ali Mümtaz (TÜNAY) (Kurmay Mülhakı):

1885 yılında Silifke'de doğdu. 1905 yılında Harp Okulu’nu bitirdi ve teğmen olarak 2. Ordu'ya tayin oldu. Burada alay sancaktarlığı ve bölük komutanlığı yaptı. 1908 yılında üstteğmen oldu. Balkan Savaşı’nda Edirne Kalesi’nin savunması ile görevlendirildi. Gösterdiği cesaret ve başarılardan dolayı Gümüş Liyakat Madalyası aldı, takdirname ile taltif edildi ve yüzbaşılığa yükseldi.

19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişliği Kurmay Mülhakı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. 1924 yılında 8. Kolordu 2.Tabur Komutan vekilliğinden emekli oldu. 1946 yılında vefat etti.


10. Yüzbaşı İsmail Hakkı (EDE) (Kurmay Mülhakı):

1886 yılında Edirne'de doğdu, 1905 yılında Harp Okulu'ndan mezun oldu. Çanakkale savaşında Mustafa Kemal ile tanıştı ve hem Çanakkale’de hem de Halep’te 7. Ordu’da onunla birlikte çalıştı.

19 Mayıs 1919’da 9. Ordu Müfettişliği Kurmay Mülhakı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Heyet-i Temsiliye Ankara’ya gelince kendisi İstanbul’a gönderildi. Milli Mücadele’yi destekleyen “Felah Grubu” içinde yer aldı. Daha sonra Bakanlar Kurulu Özel Kalem Başkatipliği, Dahiliye Vekaleti’nde Özel Kalem Müdürlüğü yaptı. 1943 yılında vefat etti. 


11. Yüzbaşı Ali Şevket (ÖNDERSEV) (Müfettişlik Emir Subayı):

1884 yılında Selanik'te doğdu. Harp Okulu'nu bitirdikten sonda 1. Dünya Harbine katıldı ve Mustafa Kemal Paşa’nın karargâhında görev yaptı. 19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişliği Refakat Zabiti göreviyle Mustafa Kemal Paşa ile Samsun'a çıktı.

Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Bilecik’e yerleşerek çiftçilik ve ticaretle uğraştı. 1935 yılında 5. Dönem TBMM Gümüşhane milletvekili olarak görev yaptı. 1940 yılında vefat etti.


12. Yüzbaşı Mustafa Vasfi (SÜSOY) (Karargah Komutanı):

1876 yılında Tokat'ta doğdu. 1893 yılında gönüllü olarak orduya katıldı. Başarılı hizmetleri nedeniyle rütbesi teğmenliğe yükseltildi. Arnavutluk ve Rumeli’deki birliklerde görev yaptı. Balkan ve 1. Dünya Savaşı’na katıldı. 1. Dünya Savaşı’nda Mustafa Kemal Paşa’nın karargah komutanlığını yaptı.

19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişliği Karargah Komutanı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Kurtuluş Savaşı sonrası binbaşı rütbesi ile ordudan emekli oldu. I, II, III. ve IV. Dönem TBMM’de Tokat milletvekili olarak görev yaptı. 1934 yılında vefat etti.


13. Üsteğmen Hayati Bey (Kurmay Başkanı Emir Subayı ve Müfettişlik Kalem Amiri):

1892'de İstanbul'da doğdu. 1915'te Piyade Teğmen olarak Harp Okulu'nu bitirdi.
19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişliği Kurmay Başkanı Albay Kazım Bey'in emir subayı ve Müfettişlik Kalem Amiri olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun'a çıktı. Kurtuluş Savaşı sırasında Heyet-i Temsiliye yazmanlığı yaptı. Ardından TBMM Başkanlığı Özel Kalem Müdürlüğü ve Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürlüğü görevlerini sürdürdü. 1926 yılında vefat etti.


14. Üsteğmen Arif Hikmet (GERÇEKÇİ) (Kurmay Mülhakı ve 3. Kor. K. Yaveri):

1894 yılında İstanbul'da doğdu, 1913'te Harp Okulu'na girdi.
Son sınıfta iken 1. Dünya Savaşı başlayınca gönüllü oldu ve piyade asteğmen olarak 3. Kolordu’da göreve başladı. Savaş döneminde Çanakkaleve Kafkas cephelerinde savaştı. Diyarbakır 2. Ordu’da yaverlik ve Kuleli Askeri Lisesi’nde Dâhiliye Subaylığı görevlerinde bulundu.

19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişliği Kurmay Başkanlığı 1. Şube mülhakı ve Refet (Bele) Bey’in emir subayı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun'a çıktı. Kurtuluş Savaşı süresince çeşitli ayaklanmaların bastırılmasında görev aldı ve cephe savaşlarında bulundu. 1923 yılında Harp Okulu’ndaki eğitimini tamamladı. 1930 yılında Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. 1951 yılında tümgeneral oldu. Emekli oluncaya kadar askeri hakimlik görevini sürdürdü. 1970 yılında vefat etti.


15. Üsteğmen Abdullah (KUNT) (İaşe Subayı):

1888 yılında Debre'de doğdu. Harp Okulu'ndan Piyade Teğmen olarak mezun oldu ve Hat Muhafazası'na atandı.
Doğu Hat Askeri Komiserliği ile Bağdat Hattı Komiserliği’nde görev yaptı.

19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişliği İaşe Subayı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Milli Mücadele’den sonra Devlet Demiryolları Başmüfettişliğine getirildi. Devlet Demiryollarında uzun yıllar çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 1948 yılında emekli oldu. 1961 yılında da vefat etti.


16. Teğmen Muzaffer (KILIÇ) (Müfettişlik 2. Yaveri):

1897'de İstanbul'da doğdu. Harp Okulu’ndan Topçu Teğmen olarak mezun oldu. Galiçya Cephesi’nden sonra Filistin’de 7. Ordu Müfettişliği yaverliği yaptı ve bu sırada 7. Ordu’yu komuta eden Mustafa Kemal’in karargâhına geçerek kumandanın emir subayı oldu.

19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Paşa’nın yaveri olarak Samsun’a çıkan ekip içerinde yer aldı. Kurtuluş Savaşı döneminde sürdürdüğü bu görevini, Cumhuriyet’in ilanından sonra da 1930 yılına kadar Cumhurbaşkanı yaveri olarak yapmaya devam etti. 1930 yılından sonra görevinden ayrıldı ve uzun yıllar ticaretle meşgul oldu. 1935-39 yılları arasında bir dönem Giresun Milletvekili olarak TBMM’de görev yapan Kılıç, 1959 yılında vefat etti.


17. 1. Sınıf Katip Faik (AYBARS) (Şifre Katibi):

1880 yılında İstanbul'da doğdu. Makam-ı Seraskeri Sicil-i Ahval Şubesi'nde devlet hizmetine başladı. Balkan Savaşı'nda, Çanakkale Kuvva-i Mürettebe Kumandanlığı Erkan-ı Harbiyesi emrinde görev yaptı ve Edirne ileri harekâtına katıldı. I. Dünya Savaşı sırasında
Menzil Müfettiş-i Umumiliği Şifre Kaleminde, 1919 yılından sonra da Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Reisliği Şifre Kaleminde çalıştı.

19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişliği Şifre Katibi olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. Milli Mücadele döneminde ve sonrasında ordu ve Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde çeşitli görevlerde bulundu. 1932 yılında ordudan ayrılarak Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı İskan Genel Müdürlüğü’nde görev yapmaya başladı. 1944 yılında bu görevinden emekli oldu, 1945 yılında da vefat etti.


18. 4. Sınıf Katip Memduh (ATASEV) (Şifre Katibi Yardımcısı)
:
1895
yılında İstanbul'da doğdu.1915 yılında askeri memuriyete başladı. 1919 Mayıs'ında Beykoz Askerî Kundura Fabrikasında 4. Sınıf Askerî Katip olarak çalıştığı sırada, Mustafa Kemal Paşa'yla tanıştı ve sonrasında IX. Ordu Müfettişliği Karargahı'na yazman olarak  görevlendirildi.

19 Mayıs 1919’da, 9. Ordu Müfettişliği Şifre Katibi Yardımcısı olarak Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun’a çıktı. 1 Ağustos 1920 tarihinden itibaren T.B.M.M. Başkanlığı Hususi Kalem Evamir ve Mukarrerat Mübeyyizliği’ne atandı. Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte Cumhurbaşkanlığı Özel Kalemi’ne tayin oldu. Ölümüne kadar Mustafa Kemal Paşa’nın maiyetinde çalışmaya devam etti. Kendisi de bir yıl sonra 1939 yılında vefat etti.