Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Çarşamba Kasketi/8 Köşeli Kasket



Coğrafi İşaretin TürüMahreç İşareti
Dosya NumarasıC2019/135
Başvuru Tarihi27.09.2019
Tescil Numarası571
Tescil Tarihi09.10.2020
Ürün GrubuHalılar, Kilimler ve Dokumalar Dışında Kalan El Sanatı Ürünleri
Başvuru Yapan/Tescil EttirenÇarşamba Belediyesi

   İlimizde özellikle Çarşamba, Havza, Kavak ve Ladik ilçelerinde daha çok belirli bir yaşın (35-40) üstündeki insanların gündelik hayatta yoğun bir şekilde kasket kullandığı görülmektedir. Bu kasketler yörelere göre farklı tür ve şekillerde olabilmektedir. Ancak ilimizde daha çok sekiz köşeli kasket veya Çarşamba kasketi olarak adlandırılan geniş yapılı kasket türü; koruyucu özelliğinin fazla olması, kullanımının da rahat ve kolay olması sebebiyle daha yaygın olarak kullanılmaktadır.

   Halk arasında yetişkin bir insanın 8 özelliğe sahip olması gerektiğine inanılmaktadır. Dürüstlük, mertlik, yiğitlik, çalışkanlık, alçakgönüllük, misafirperverlik, cömertlik ve vatanperverlik olarak tanımlayabileceğimiz bu özelliklere sahip bir kişi hem kendine, hem ailesine hem de vatanına faydalı bir insan olarak yaşamını sürdürebilir.

   8 köşeli kasket, bu özelliklerin birleştiği simgesel bir araç olarak kültürümüzde yer edinmiştir. Kasketin her köşesi bu özelliklerden biri ile tanımlanmaktadır. Bu çerçevede de bu özelliklere sahip olduğuna inanan/inanılan kişiler gündelik yaşantıda kasketi sıklıkla kullanmaktadır.

   Kasket; Siper (Terek), Astar, Meşin, Numaratör, Sakındırak, Yan düğmeler, Çuval gibi bölümlerden oluşmaktadır. Kasket yapımında daha dayanıklı ve uzun ömürlü olması nedeniyle ıhlamur ağacından üretilmiş ağaç kalıplar kullanılmaktadır. Ana malzeme ve ekipman olarak kumaş, ıstampa (karton kalıp), ağaç kalıp, ip ve dikiş makinası kullanılmaktadır. Her türlü kumaştan kasket yapılabilmektedir fakat hem dokusunun sıklığı ve yumuşaklığı hem de görselliği açısndan genellikle balık sırtı kumaş tercih edilmektedir.

   Kumaşın kesimi ve şekil verilmesi, yan dikişlerin atılması, sasonların ütülenmesi, tereğin dikilmesi, numara verilmesi, iç malzeme (çuval) konulması, kasket ile tereğin birleştirilmesi, astarın eklenmesi, meşin takılması, sakındırak ve yan düğmelerin takılması, ağaç kalıp ile ütüleme kasketin üretim aşamalarını oluşturmaktadır.


Coğrafi İşaret Sicil Belgesi