Abdesti kaçmak
(Vezirköprü)

Acemilik çekmek
(Havza)

Acı söylemek
(Havza)

Acısını çıkarmak
(Havza)

Aciz kalmak
(Havza, 19 Mayıs)

Açığa çıkmak
(Tekkeköy)

Açlıktan gözü kararmak
(Havza, Terme)

Adam içine çıkamamak
(Ladik)

Afakanlar basmak
(Atakum, Çarşamba, Kavak, Yakakent)

Afyonu patlamak
(Atakum, Çarşamba)

Ağırdan almak
(Havza)

Ağzı süt kokmak
(Ladik)

Ağzına geleni söylemek
(Havza)

Ağzını bıçak açmamak
(Ayvacık, Canik)

Ağzını toplamak
(Havza)

Ağzının kokusunu çekmek
(Asarcık)

Aklı bir karış havada olmak
(Ladik)

Aklından zoru olmak
(Asarcık, 19 Mayıs)

Alıcı gözüyle bakmak
(Havza)

Altından çapanoğlu çıkmak
(Kavak, Tekkeköy)

Anasından emdiği süt burnundan gelmek
(Asarcık)

Ar damarı çatlamak
(Çarşamba)

Arada kaynamak
(Vezirköprü)

At üstünde orak biçmek
(Terme)

Attığı taş ürküttüğü kurbağaya değmemek
(Asarcık)

Aynı güneşte çamaşır kurutmak
(Asarcık)

Az buz bir şey olmamak
(Terme, Yakakent)

Azrail’le burun buruna gelmek
(Havza)

Bağrına basmak
(Salıpazarı)

Baklayı ağzından çıkarmak
(Asarcık)

Bam teline basmak
(Kavak, Tekkeköy)

Başı kazan gibi olmak
(Çarşamba)

Başını kaşımaya vakti olmamak
(Atakum)

Bıyık altından gülmek
(Havza)

Bir çift lafın belini kırmak
(Yakakent)

Bir pire için yorgan yakmak
(Yakakent)

Bir saati bir saatine uymamak
(Tekkeköy)

Can kulağıyla dinlemek
(Yakakent)

Canını sokakta bulmamak
(Tekkeköy)

Ciğeri sızlamak
(Ayvacık, Canik)

Çalımından geçilmemek
(Atakum)

Çanına ot tıkamak
(Kavak, Ladik)

Çarşafa dolanmak 
(Çarşamba, Asarcık)

Çayın taşı ile çayın kuşunu vurmak
(19 Mayıs, Vezirköprü)

Çorap söküğü gibi gitmek
(Havza)

Çorbada tuzu bulunmak
(Havza, Vezirköprü)

Dağdan gelip bağdakini kovmak
(Asarcık, Havza, Ladik)

Dereyi görmeden paçayı sıvamak
(Tekkeköy)

Dibi kırmızı balmumuyla çağırmak
(Ayvacık, Canik, Vezirköprü)

Dikiş tutturamamak
(Çarşamba)

Dokuz doğurmak
(Çarşamba, Terme)

Dudakları titremek 
(Vezirköprü)

Düğün bayram etmek
(Kavak)

Dünyası zindan olmak
(Havza)

Düzlüğe çıkmak
(Havza, Terme)

Eceline susamak 
(Tekkeköy)

El ağzıyla kuş tutmak
(Asarcık)

Elle tutulacak tarafı kalmamak
(Yakakent)

Ezbere konuşmak
(Havza, 19 Mayıs)

Feleğin çemberinden geçmek
(Ayvacık, Canik, Havza)

Fitil etmek
(Alaçam)

Gargaraya getirmek
(Kavak)

Gâvurluğu tutmak  
(Vezirköprü)

Gına gelmek
(Ayvacık, Canik, 19 Mayıs, Yakakent)

Göz değmek
(Asarcık)

Gürültüye pabuç bırakmamak
(Tekkeköy)

Habbeyi kubbe yapmak
(Asarcık, Ayvacık, Canik, Havza, Yakakent)

Hali duman olmak
(Kavak, 19 Mayıs)

Har vurup harman savurmak
(Terme)

Hatır gönül bilmemek
(Tekkeköy)

Her işe burnunu sokmak
(Salıpazarı)

Hırsından çatlamak
(Çarşamba)

Hüsrana uğramak
(19 Mayıs)

Isıtıp ısıtıp önüne koymak
(Alaçam, Asarcık, Atakum, Havza, Ladik)

Iska geçmek
(Asarcık, Ladik, 19 Mayıs)

İbret almak 
(Yakakent)

İçi cız etmek
(Atakum, Salıpazarı, Vezirköprü)

İğne ile kuyu kazmak
(Kavak)

İki ayağı bir pabuca sokmak
(Yakakent)

İliğini kurutmak
(Alaçam, Salıpazarı)

İş başa düşmek
(Yakakent)

Kabak başına patlamak
(Ladik)

Kabak tadı vermek
(Yakakent)

Kabuğuna çekilmek
(Alaçam, Atakum)

Kaçacak delik aramak
(Asarcık, Salıpazarı, Terme)

Kaderin sillesini yemek
(Tekkeköy)

Kalıbını basmak
(Terme)

Kapı dışarı etmek
(Terme)

Kasım kasım kasılmak
(19 Mayıs)

Kendini naza çekmek
(Ladik)

Kılına dokunmamak
(Alaçam)

Kızılca kıyamet kopmak
(Asarcık)

Köprünün başını tutmak
(Tekkeköy)

Kuyruğuna basmak
(Terme)

Kürek kadar dili olmak
(Alaçam, Terme)

Lafı balla kesmek
(Ladik)

Lafı çevirmek
(Asarcık)

Leke sürmek
(Alaçam, Çarşamba, Havza)

Mana çıkarmak
(Atakum, 19 Mayıs, Salıpazarı, Terme)

Martaval atmak
(Ayvacık, Canik)

Midesi kazınmak
(Atakum)

Muma döndürmek
(Asarcık)

Mürüvvetini görmek
(Ladik)

Nabza göre şerbet vermek
(Ladik, Yakakent)

Nabzı durmak
(Salıpazarı, Yakakent)

Nefesi kesilmek
(Terme)

Nutku tutulmak
(Salıpazarı)

Ocağına incir ağacı dikmek
(Atakum)

Ot yoldurmak
(Alaçam, Atakum, Çarşamba)

Oyununu bozmak
(Havza)

Öfkesini almak
(Havza, Tekkeköy)

Öküzün altında buzağı aramak
(Bafra, Ladik)

Ölçüyü kaçırmak
(Asarcık, Ayvacık, Canik, Kavak, Ladik,  Terme)

Ön ayak olmak
(Havza, Ladik, Salıpazarı, Terme)

Örtbas etmek
(Salıpazarı, Terme)

Pabucu dama atılmak
(Çarşamba)

Parmağını oynatmak
(Terme, Vezirköprü)

Pergelleri açmak
(Asarcık, Çarşamba, Kavak)

Pişmiş kelle gibi sırıtmak
(Havza)

Rafa kaldırmak
(Asarcık, 19 Mayıs, Tekkeköy, Yakakent)

Rahmet okumak/okutmak
(Kavak, Terme)

Raydan çıkmak
(Tekkeköy, Terme)

Saati saatine uymamak
(Yakakent)

Saçını süpürge etmek 
(Terme)

Satıp savmak
(19 Mayıs, Terme)

Ser verip sır vermemek
(Tekkeköy)

Sıkı fıkı olmak
(Kavak)

Soyup soğana çevirmek
(Havza)

Su gibi ezberlemek
(19 Mayıs, Çarşamba)  

Şansı yaver gitmek
(Çarşamba, Tekkeköy)

Şeytanın bacağını kırmak
(19 Mayıs, Salıpazarı)

Tabana kuvvet koşmak
(Kavak, Terme)

Tabanları yağlamak
(19 Mayıs)

Tadı tuzu kalmamak
(Asarcık, Kavak)

Takıp takıştırmak 
(Ladik, Tekkeköy)

Tecrübe tahtasına dönmek
(Havza, Vezirköprü)

Tepesinde havan dövmek
(Terme)

Tezgâh kurmak
(Terme)

Tezkeresini eline vermek
(Havza, Ladik)

Tilki uykusuna yatmak
(Tekkeköy)

Turp gibi olmak
(19 Mayıs)

Tuttuğu dal elinde kalmak
(Tekkeköy)

Ucu bucağı olmamak
(Havza, Ladik, Terme)

Uçan kuşa borcu olmak
(Asarcık)

Uzun etmek
(Asarcık, Atakum, Salıpazarı, Tekkeköy)

Üçe beşe bakmamak
(Asarcık, Ladik, Salıpazarı, Vezirköprü)

Ümüğüne sarılmak
(Atakum)

Üstüne bir bardak su içmek 
(Salıpazarı)

Vız vız etmek
(Atakum)

Yağ gibi kaymak
(Atakum, Tekkeköy)

Yanağından kan damlamak
(Yakakent)

Yasak savmak
(Ayvacık, Canik)

Yelkenleri suya indirmek
(Terme)

Yola düşmek
(Alaçam)

Yumruk yumruğa gelmek
(Atakum)

Yüzüne kan gelmek
(Asarcık)

Zahmet çekmek
(Atakum)

Zapturapt altına almak
(Asarcık, Yakakent)

Zararı dokunmak
(Kavak, Terme, Vezirköprü)

Zayiat vermek
(Havza, Kavak, Tekkeköy)

Zeytinyağı gibi üste çıkmak
(Ladik)

Zırnık koklatmamak
(Asarcık, Atakum, 19 Mayıs, Vezirköprü)

Zıvanadan çıkmak
(Ayvacık, Canik, Havza, Terme)

Zilsiz oynamak
(Alaçam, Salıpazarı)

Zindan kesilmek
(Ladik)

Zoruna gitmek
(Atakum)

Züğürt tesellisi vermek
(Asarcık, Salıpazarı)